به نام خدا
با وقوع سیل های اخیر در کشور که در بسیاری از استانها آسیب های فراوانی به جای گذاشته است، ضرورت در نظر گرفتن جایگاه علم و فناوری در مدیریت بحران سیل بیش از پیش بر همگان روشن شده است. در این بین فناوری های ژئوماتیک به عنوان یکی از فناوری های نوظهور و در حال پیشرفت کاربردهای بسیاری در هر سه فاز مدیریت بحران یعنی قبل از بحران، حین بحران و پس از بحران دارد.
در این یادداشت به نمونه ای از این کاربردها به صورت خلاصه و مفید اشاره خواهد شد.
کاربردهای فناوری های ژئوماتیک قبل از بحران
-
پهنه بندی پتانسیل سیل با استفاده از GIS و سنجش از دور
-
محاسبه حجم برف های موجود در بالادست و تخمین پتانسیل تولید سیل در پایین دست با استفاده از GIS و سنجش از دور
-
مدلسازی جریان سیل و پیش بینی دقیق مسیرهای عبور سیل و مناطق پرخطر با استفاده از GIS
-
تهیه نقشه پوشش گیاهی و تغییرات آن با گذر زمان و تاثیر آن در کاهش یا افزایش شدت سیل در حوزه های پایین دست
-
مکانیابی بهینه سد، بند و هر سازه و اقدام مورد نیاز برای مهار سیل
-
برنامه ریزی اسکان موقت در صورت وقوع سیل
-
سیستم اعلام هشدار سیل با مشاهدات GPS
-
تخمین رطوبت ابرها و پیش بینی سیل با استفاده از تصاویر ماهواره ای
کاربردهای فناوری های ژئوماتیک حین بحران
-
مسیریابی بهینه امدادرسانی و نجات با تحلیلهای شبکه GIS
-
برآورد حجم رواناب ناشی از ذوب شدن برف برای تخلیه اضطراری
-
تهیه نقشه مناطق سیل زده با سرعت بالا و تحلیل افزایش یا کاهش آنها
-
تهیه نقشه راه هاو پل های ارتباطی قابل بهره برداری و تخریب شده
-
بررسی تغییرات و جهت پیشرفت سیل
-
مشخص نمودن مناطق بحرانی و مناطق گرفتارشدگان سیل
-
پایش سطح و حجم آب گرفتگی
کاربردهای فناوری های ژئوماتیک پس از بحران
-
برآورد حجم خرابی ها و خسارت و الویت بندی بازسازی
-
مسیریابی بهینه تخلیه آب محبوس
-
ارزیابی کیفی آب های محبوس (اندازه گیری پارامترهای شیمیایی، فیزیکی، بیولوژیکی (شوری آب، مواد معلق رسوب، رنگ آب)) با سنجش از دور
-
اندازه گیری تغییرات عمق آب (ژرفاسنجی)
قطعا موارد فوق تمام کاربردهای فناوری های ژئوماتیک در مدیریت بحران سیل نبوده و می توان علاوه بر موارد فوق به کاربردهای دیگری هم اشاره نمود.
پایان