به نام خدا

   اقدامات مربوط به اجرای قانون معادن شامل تعیین موقعیت حدود، ثبت و ضبط، کنترل و رفع تعارضات محدوده ها و پروانه های عملیات معدنی، اندازه گیری احجام برداشت مواد معدنی و باطله، تعیین موقعیت های انباشت مواد و کنترل جابجائی های سطح زمین مستلزم عملیات نقشه برداری است. نظر به ضرورت عملیات نقشه برداری در کلیه مراحل فعالیت های معدنی و برپایه مفاد قانون نظام مهندسی معدن، نقشه برداری یکی از رشته های اصلی در فعالیت های معدنی محسوب می شود.
سرفصل های خدمات نقشه برداری در هر یک از مراحل فعالیت های معدنی به شرح زیر است:

1- در خواست صدور پروانه اکتشاف
- تعیین مختصات و مشخص کردن حدود مورد درخواست متقاضی اکتشاف به سفارش وی، روی نقشه های مربوط طبق ماده ۴ آئین نامه اجرائی قانون معادن.
ماده4ـ سیاستگذاری اجرائی و هماهنگی در مورد طبقات مواد معدنی با رعایت قانون اصلاح موادی از قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم (44) قانون اساسی و در چهارچوب این قانون به جز موارد مربوط به وزارتخانه‌های نفت و نیرو و سازمان انرژی اتمی ایران در حیطه وظایف وزارت صنعت، معدن و تجارت است .

2- بررسی درخواست صدور پروانه اکتشاف
2-1 - مشخص کردن محدوده مورد درخواست صدور پروانه اکتشاف در آرشیو ثبت محدوده های معدنی در وزارت بصورت نرم افزاری و روی کالک طبق ماده۶ آئین نامه اجرائی قانون معادن.
ماده6 - اکتشاف ذخایر معدنی، منوط به صدور پروانه اکتشاف توسط وزارت معادن و فلزات است. چگونگى اخذ پروانه، ضوابط اکتشاف، مدت اعتبار پروانه، انتقال حقوق متعلق به آن پروانه و نیز سایر موارد ضرورى مربوط برابر مفاد این قانون در آیین نامه اجرایى تعیین خواهد شد.
تبصره 1- اکتشاف حین بهره بردارى نیاز به صدور پروانه اکتشاف ندارد، لیکن در صورت کشف ذخیره یا ماده معدنى جدید گواهى کشف دارنده پروانه بهر هبردارى به ترتیب با رعایت مفاد این قانون اصلاح یا گواهى جدید صادر خواهد شد.
تبصره 2ـ متقاضیان پروانـه اکتشاف موظفند در زمان تعیین و تحویل محدوده بلامعارض، مبلغی را بر اساس تعرفه‌ای که سالانه از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد می‌شود و در شورای عالی معادن به تصویب می‌رسد پرداخت نمایند.
تبصره 3ـ دارندگان پروانه اکتشاف به استثناء مالک یا مالکان شخصی در ملک خود یا موقوفات موظفند از زمان صدور پروانه اکتشاف، سالانه به ازاء هر کیلومترمربع از محدوده اکتشافی، مبلغی را به دولت پرداخت نمایند. میزان این مبلغ هر سال به پیشنهاد وزارت صنعت، معدن و تجارت و تصویب شورای عالی معادن تعیین می‌شود.
تبصره 4ـ درآمدهای ناشی از اجرای تبصره‌های (2) و (3) این ماده به حساب خزانه‌داری کل واریز و معادل آن در بودجه سالانه وزارت صنعت، معدن و تجارت برای توسعه معادن با اولویت اکتشاف منظور می‌گردد.
2-2 - بررسی و رفع تداخل احتمالی با پروانه های موجود مجاور و تعیین محدوده آزاد قابل واگذاری.

3- میله گذاری
3-1 - انجام عملیات میله گذاری موضوع ماده ۸ آئین نامه اجرائی قانون معادن و مشخص کردن محدوده آزاد قابل واگذاری روی زمین و معرفی آن به متقاضی صدور پروانه اکتشاف طبق ضوابط و مقررات مربوط، برحسب دستور وزارت یا سفارش متقاضی.
ماده 8- دارندگان گواهى کشف می توانند حداکثر ظرف یک سال پس از صدور گواهى کشف، درخواست خود را براى اخذ پروانه بهره بردارى معدن کشف شده، تسلیم وزارت معادن و فلزات نمایند. عدم تسلیم درخواست مزبور در مهلت مقرر موجب سلب حق اولویت یاد شده، از آنان خواهد شد.
تبصره- در صورت عدم تسلیم به موقع درخواست یاد شده، هزینه هاى اکتشافى مندرج در گواهى کشف، توسط بهره بردار ذخیره معدنى مکشوفه به دارنده گواهى مذکور به ترتیبى که در آیین نامه اجرایى این قانون مشخص خواهد شد پرداخت می گردد.

4- تهیه طرح اکتشاف
4-1 - تهیه نقشه های مورد نیاز برای طرح اکتشاف موضوع تبصره ذیل ماده ۸آئین نامه اجرائی قانون معادن، به سفارش متقاضی.

5- پی جوئی و اکتشاف عمومی
5-1 - هماهنگی در انتخاب مقیاس، روش و دستگاههای اندازه گیری با توجه به ویژگی های طرح و دقت های مورد نیاز.
5-2 - تهیه مدارک، عکس ها و نقشه های مورد نیاز.
5-3 - تعیین نقاط مورد پی جوئی روی عکس های هوائی و ماهواره ای و نقشه ها، طبق روش و با دستگاه های موضوع بند ۵-۱.
5-4 - تعیین موقعیت نقاط مورد پی جوئی و حصول اطمینان از قرار گرفتن آنها در داخل محدوده.
5-5 - جمع آوری اطلاعات موقعیتی و توصیفی نقاط به منظور استفاده در مراحل بعدی اکتشاف.
5-6 - تهیه نقشه اطلاعات گردآوری شده در مقیاس انتخاب شده.
5-7- تهیه گزارش.

6- اکتشاف نیمه تفصیلی و تفصیلی
1-6 هماهنگی در انتخاب مقیاس، روش و دستگاههای اندازه گیری با توجه به ویژگیهای طرح و دقت های مورد نیاز.
2-6 طراحی شبکه نقاط مبنائی و تثبیت آنها طبق دستورالعمل های مربوط.
3-6 اندازه گیری لازم به منظور تعیین مختصات نقاط مبنائی موضوع بند قبل در سیستم مختصات کشوری.
4-6 تهیه شناسنامه نقاط مبنائی.
5-6 تهیه نقشه های توپوگرافی مورد نیاز به مقیاس تعیین شده.
6-6 پیاده کردن محل های حفاری های اکتشافی اعم از ترانشه، چاهک ف اوکلون، چاه تونل و غیره روی زمین طبق طرح و برداشت مجدد آنها پس از انجام عملیات و ترسیم روی نقشه.
7-6 برداشت رخنمون های ماده معدنی و محل استخراج و اکتشاف قبلی و نقاط تکمیلی منظور نشده در طرح و ترسیم آنها روی نقشه مربوط.
8-6 همکاری با کارشناسان اکتشاف در اندازه گیری احجام عملیات انجام شده و برآورد احجام توده کانسار 9-6 همکاری در طراحی راه های دسترسی برای انجام عملیات و پیاده کردن آنها روی زمین.
10-6 تهیه و تکمیل نقشه های نهائی.
11-6 تهیه گزارش.

7- تهیه طرح بهره برداری معدن
1-7 پیاده کردن محدوده پروانه بهره برداری روی زمین.
2-7 تهیه نقشه های توپوگرافی مورد نیاز برای تهیه طرح استخراج معدن و احداث تاسیسات سطحی به مقیاس های لازم.
3-7 برداشت عوارض و ابنیه موجود و ترسیم روی نقشه ها.
4-7 برداشت و ترسیم مقاطع مورد نیاز برای طراحی.
5-7 همکاری در مسیریابی و تهیه طرح راه های ارتباطی و مسیر خطوط لوله و برق رسانی و غیره.
6-7 همکاری در محاسبه حجم عملیات خاکبرداری و خاکریزی برای تسطیح زمین و ایجاد محوطه ها.

8- احداث و تجهیز معدن
1-8 پیاده کردن و کنترل محدوده های برداشت سطحی و محوطه سازی برای احداث حفاری ها و تاسیسات سطحی.
2-8 پیاده کردن و کنترل محل شروع حفاری های زیرزمینی (چاه های قائم و مایا، تونل های افقی و شیب دار).
3-8 پیاده کردن و کنترل امتداد و شیب و مقاطع حفاری های بازکننده معدن.
4-8 پیاده کردن موقعیت تاسیسات سطحی.
5-8 کنترل نصب تجهیزاتی که باید در موقعیت دقیق قرار گیرند.
6-8 پیاده کردن محدوده نهائی معدن روباز.
7-8 پیاده کردن و کنترل موقعیت و شیب و مقاطع جاده های دسترسی و رمپ ها.

9- استخراج معدن
1-9 پیاده کردن محل های حفاری های زیر زمینی و کارگاه های استخراج بر اساس طرح.
2-9 هدایت و کنترل امتداد، شیب و مقاطع حفاری های زیرزمینی.
3-9 پیاده کردن موقعیت، هدایت و کنترل رمپ ها و پله های استخراجی در معادن روباز بر اساس طرح.
4-9 برداشت مرزهای ماده معدنی و باطله.
5-9 برداشت وضعیت شبکه حفاری ها و کارگاه های استخراج در معادن زیرزمینی و رمپ ها و پله های استخراجی در معادن روباز و ترسیم روی نقشه (افقی و یا قائم) و تهیه مقاطع مورد نیاز در فواصل زمانی معین.
6-9 محاسبه حجم عملیات و حفاری های انجام شده و استخراج ماده معدنی و برداشت باطله.
7-9 اندازه گیری جابجائی ها و نشست سطح زمین بر اثر عملیات استخراجی.

10- طرح های صنایع معدنی
1-10 همکاری در مرحله مطالعات مکان یابی و جانمائی محل اجرای طرح.
2-10 گردآوری نقشه های موجود از محل اجرای طرح.
3-10 طراحی شبکه نقاط مبنائی و تثبیت آنها طبق دستورالعمل های مربوط.
4-10 اندازه گیری های لازم به منظور تعیین مختصات نقاط مبنائی موضوع بند قبل در سیستم مختصات کشوری.
5-10 تهیه شناسنامه نقاط مبنائی.
6-10 تهیه نقشه های توپوگرافی مورد نیاز به مقیاس تعیین شده.
7-10 گردآوری اطلاعات مربوط به خطوط لوله و مسیرهای نیرورسانی و مخابرات و ترسیم روی نقشه.
8-10 تهیه مقاطع در صورت لزوم.
9-10 محاسبه حجم عملیات خاکی برای تسطیح زمیت یا ایجاد محوطه های لازم برای احداث ابنیه و تاسیسات.
10-10 پیاده کردن موقعیت سازه ها و تاسیسات روی زمین بر اساس طرح.
11-10 کنترل اجرای سازه ها و نصب تاسیسات و تجهیزات.